به گزارش ایرنا ، در استان ما حدود یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب آب در سال تولید می شود و حدود 150 میلیون مترمکعب کسری مخزن وجود دارد.
از مجموع این مقدار آب تولیدی 87 درصد در بخش کشاورزی، حدود هشت درصد در بخش صنعت و خدمات و حدود پنج درصد در بخش آب آشامیدنی مصرف می شود.
میانگین سرانه مصرف آب در کشور حدود 200 لیتر در شبانه روز و در استان بیش از 700 هزار نفری ما 160 لیتر و کمتر از میانگین کشوری است.
برخی از کارشناسان معتقدند انتقال آب خزر به استان با توجه به کمبود آب در این استان تنها راه برون ‌رفت از معضل کم آبی در این منطقه است.
بخش های مختلف استان دارای ظرفیت‌های قابل توجهی است که به خاطر کمبود آب، شکوفا نشده است و به همین دلیل 13 دشت از 26 دشت استان ممنوعه بوده و سهم آب های زیرزمینی از تامین آب در استان بیش از 70 تا 80 درصد است در شرایطی که اگر این میزان 40 درصد باشد بحران محسوب می شود.
این معضل در شهرستان شاهرود نیز بیشتر محسوس است از این رو شناخت بیشتر نسبت به وضعیت منابع آب و شرایط منطقه، می تواند برای درک بهتر و بیشتر مردم در استفاده بهینه از آب کارساز باشد.
خبرگزاری ایرنا شاهرود در این همین ارتباط میزگردی با عنوان" راهکارهای رفع چالش کم آبی در شاهرود" را با حضور
علیرضا نوری مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود و سیدحسین حسینی کارشناس این اداره، محمدحسن محمدی رییس اداره هواشناسی شاهرود، ابراهیم باقری مدیر آبفای شاهرود و 2 تن از معاونان وی و هادی قربانی عضو هیات علمی گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود برگزار کرد.

** 90 آب شاهرود تبخیر می شود
مدیر امور منابع آب شاهرود در این میزگرد با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی شهرستان ثابت بوده و الگوی بارشی مشخصی دارد، افزود : طبیعی است که در میزان بارش نوساناتی وجود داشته باشد اما به هر حال میانگین بلند مدت بارندگی در شاهرود حدود نیمی از میانگین کشوری است.
علیرضا نوری اضافه کرد : میزان بارش سالانه در قسمت های شمالی شاهرود به 300 میلی متر هم می رسد اما چون بخش های زیادی از شهرستان کویری است میانگین بارش حدود 110 میلی متر می شود.
وی از تبخیر زیاد به عنوان یکی از عوامل از دست دادن منابع آب یاد کرد وگفت : میزان تبخیر از حدود یکهزار و 500 میلی متر در ارتفاعات تا چهار هزار میلی متر در سال در مناطق کویری شهرستان متغیر است.
نوری با بیان این که به طور میانگین 90 درصد آب از طریق تبخیر از دست می رود، تاکید کرد : بنابراین باید پذیرفت که منابع محدودی در اختیار داشته و با توجه آمارهای بلند مدت چند سال گذشته و میزان ظرفیت تولید شهرستان، به بهترین شکل از منابع آب موجود استفاده کرد.

** بیشترین کاهش بارندگی در بیارجمند بوده است
رئیس اداره هواشناسی شاهرود هم با ارایه گزارشی از میزان بارش در شهرستان، یادآور شد : از شهر شاهرود که به سمت شمال پیش رویم، بارندگی به نسبت سال های قبل تفاوت زیادی نکرده اما در قسمت های جنوبی حتی به نسبت پارسال کاهش بیشتری داشته است.
محمدحسن محمدی میانگین بلند مدت بارندگی سالیانه در شهر شاهرود را 155 میلی متر اعلام کرد و گفت: در سال زراعی جاری تاکنون 32.2 میلی متر به نسبت دوره بلند مدت مشابه آن کمبود وجود دارد.
وی با اشاره به کاهش محسوس بارندگی در بیارجمند، تصریح کرد: میزان بارندگی در سال آبی کنونی در بیارجمند 37.6میلی متر و در مدت مشابه خود در سال گذشته 75.3 میلی متر بوده در حالی که این منطقه در همین بازه زمانی مشابه، پیش از این میانگین بلند مدت بارندگی 99 میلی متری را تجربه کرده است.
کارشناس اداره امور منابع آب شهرستان شاهرود گفت : بر اساس ایستگاه های مبنایی که در استان در اختیار شرکت آب منطقه ای است، میانگین بارندگی استان در سال آبی جاری 63.4 میلی متر و در مدت مشابه آن در سال قبل، 86.2 میلی متر اعلام شده در حالی که میانگین بلند مدت آن 97.8 میلی متر بوده است.
سیدحسین حسینی با بیان این که میزان بارندگی در استان 26 درصد به نسبت پارسال و 35 درصد به نسبت دوره بلند مدت کاهش یافته است، افزود : در شاهرود، بیارجمند بیشترین کاهش بارندگی را داشته و کمترین میزان کاهش هم مربوط به بسطام است.
وی ادامه داد : میزان بارش در بسطام به نسبت سال قبل 2 درصد و به نسبت دوره بلند مدت مشابه خود، 21 درصد کاهش یافته است در حالی که بیارجمند تنها امسال به نسبت سال گذشته با 53 درصد کاهش بارندگی روبرو شده است.
حسینی با اشاره به افزایش 29 درصدی بارندگی در طرود به نسبت پارسال، یادآور شد : امسال تاکنون 51 میلی متر بارش در این دهستان به ثبت رسیده اما در مقایسه با میانگین بلند مدت خود، شاهد کاهش 22 درصدی بارندگی است.
وی اضافه کرد : در شهر مجن هم کاهش 16 درصدی بارندگی به نسبت پارسال و کاهش 27 درصدی به نسبت دوره بلند مشاهده می شود.
*** ایران در مزر ورشکستگی آب قرار دارد
عضو هیات علمی گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در این میزگرد ایرنا، میزان بارندگی را تنها یک جنبه از موضوع مدیریت منابع آب دانست و گفت : مهم این نیست که بارش کم شده و تا زمانی که افزایش مصرف وجود دارد حتی نباید به افزایش بارندگی ها هم خوش بین بود.
هادی قربانی با بیان این که اکنون موضوع آب در کشور از شرایط طبیعی خارج شده و در مرز ورشکستگی قرار گرفته است، تاکید کرد : از سوی دیگر آدرس اشتباه به مردم داده می شود، برای نمونه در بین مردم از ضرورت مصرف بهینه بسیار صحبت می شود در حالی که آب از بخش دیگری جز مصرف خانگی هدر می رود.
وی با تاکید بر این که مصرف بهینه آب در منازل در جای خود ضروری و ارزشمند است، یادآور شد : اگر بخش کشاورزی کنترل می شد، هیچ گاه شاهد چنین اتفاقی در کشور نبودیم، مگر چند چاه در شاهرود آب آشامیدنی مردم را تامین می کند و در برابر آن چند چاه کشاورزی موجود است؟
این استاد دانشگاه اضافه کرد : آنچه که آب را می بلعد نه مردم بلکه زمین های کشاورزی است اما با دادن آدرس اشتباه فشار روانی شدیدی در بین مردم ایجاد می کنیم.
قربانی وجود نگرانی در زمینه اشتغال را یکی از دلایل توجه کم مسوولان به مدیریت مصرف در بخش کشاورزی دانست و گفت : این تصور نادرست است از آن جهت که اصلاح به معنای تعطیلی بخش کشاورزی نیست و از سوی دیگر در صورت ادامه این روند طی سال های آینده به دلیل کمبود آب، بر تعداد بیکاران کشور افزوده می شود.

*** افزایش عمق نیمی از چاه های آب شاهرود
مدیر امور آبفای شاهرود با اشاره به افزایش عمق چاه های تامین کننده آب آشامیدنی این شهر، گفت: 9 حلقه از مجموع 23 چاه آب شاهرود به عمق حدود 350 متر رسیده اند در حالی که 20 سال پیش عمق این چاه ها حدود 120 متر بوده و ممکن است در صورت افزایش عمق بیش از این مقدار، با تجهیزات کنونی امکان برداشت آب وجود نداشته باشد.
ابراهیم باقری کاهش بارندگی و افزایش جمعیت را 2 عامل اصلی در کمبود منابع آب برشمرد و افزود : از سوی دیگر با مقایسه ایران با دیگر کشورهای دنیا در می یابیم که جزو کشورهای فقیر از نظر میزان بارندگی هستیم.
وی ادامه داد : میزان بارندگی سالانه در آمریکا یکهزار و در اروپا و آسیا بیش از 700 میلی متر است در حالی که میزان متوسط بارش در کل کشور ما به 250 میلی متر رسیده است.
مدیر آبفای شاهرود با بیان این که کشورهای با میانگین بارش چند برابری نسبت به ایران برای مصرف آب برنامه ریزی دارند، یادآور شد : بیشترین میزان مصرف آب در کشورهای پیشرفته در صنعت بوده و بخش کشاورزی با استفاده از سیستم های نوین آبیاری محدود شده در حالی که این روند در کشور ما برعکس است.
باقری با بیان این که 10 درصد صرفه جویی در بخش کشاورزی در کل مصرف عددی قابل توجه است، تاکید کرد: البته با فرهنگ سازی در بخش خانگی، کشاورز ابتدا در منزل نسبت به اهمیت آب آگاه شده و پس از آن استفاده از فناوری های جدید را بهتر می پذیرد.

*** ظرفیت تامین آب شاهرود افزایش نیافت
مدیر امور آبفای شاهرود با بیان این که طی چند سال گذشته ظرفیت تامین آب شاهرود تغییر زیادی نداشته است ، افزود: با دریافت مجوز از سوی شرکت آب منطقه ای، در سه نقطه چاه حفر شد اما به آب نرسیدیم در حالی که میزان مصرف با افزایش جمعیت بالا رفته است.
باقری با اشاره به کف شکنی و جابه جایی چاه ها برای حفظ منابع موجود، یادآور شد: دستکم سه حلقه چاه آب در شاهرود از کیفیت خوبی برخوردار نیست و وارد شبکه نمی شود و برای تامین آب، با چاه های دیگر بخش های خصوصی و یا دولتی معاوضه می شود.
وی کاهش فشار شبکه را مهم ترین راهکار برای مدیریت عرضه آب برشمرد و گفت: در زمان اوج مصرف، فشار شبکه به پایین ترین سطح استاندارد می رسد و در غیر این صورت به چالش برخورد کرده و قطعی آب گسترده می شود.
باقری اضافه کرد : تابستان پارسال با وجود کمبود 180 لیتر بر ثانیه آب در زمان اوج مصرف، اما قطعی آنچنانی رخ نداده و رضایت نسبی مردم را در پی داشته است.
به گزارش ایرنا، شاهرود 73هزار و 500 مشترک آب دارد و طول شبکه آبرسانی آن 625 کیلومتر است.
طول خط انتقال هم 160کیلومتر است و 60 هزار متر مکعب مخزن و 23 شیر فشار شکن برای آبرسانی به مردم شهر شاهرود بکار گرفته شده است.
اکنون آب آشامیدنی مردم شاهروداز طریق یک رشته قنات و 23 حلقه چاه تامین می شود.
شهر شاهرود با 173 هزار نفر ، پرجمعیت ترین شهر استان است.