صادرات در شرق

شرق استان - غنی از تولید، فقیر از صادرات/ بررسی موانع صادرات

شناسهٔ خبر: 2929035 -

شاهرود- شرق استان  قطب تولیدات کشاورزی و زراعی دیار قومس است اما می‌توان گفت بیشترین مشکلات در زمینهٔ صادرات محصولات تولیدی در استان نیز مربوط به همین منطقه است.

به گزارش خبرنگار مهر، غرب استان  از لحاظ صادرات به دلیل وجود گمرک، اتاق بازرگانی و صنایع بزرگ همچنین فاصله کم با پایتخت و تمایل ورود سرمایه‌گذاران به بخش‌های تولیدی و صادرات، در زمینهٔ صادرات محصولات و تولیدات داخل استانی با مشکلات کمتری از شرق استان مواجه است و این در حالی است که شرق استان از بسیاری مزیت‌های موجود در غرب آن بی‌بهره مانده است.

امروزه شاید بتوان تنها صادرات شرق استان  را در محصولات باغی، زراعی و کشاورزی دانست چراکه این منطقه و به‌خصوص شهرستان شاهرود قطب کشاورزی استان محسوب می‌شود هرچند اداره کل جهاد کشاورزی با وجود تولید بیش از ۶۰درصد محصولات کشاورزی دیار قومس در شرق استان، همچنان در غرب حضور دارد و شهرستان‌های شاهرود، دامغان و میامی از داشتن گمرک مشترک شرق استان و حتی اتاق بازرگانی محروم هستند.

برای بررسی این موضوع با مسعود طاهریان، رئیس اداره تنظیم بازار سازمان جهاد کشاورزی استان  که به نیابت از رئیس این سازمان به شاهرود سفرکرده بود، به گفتگو نشستیم.

*در آغاز درباره سهم تولیدات کشاورزی از اقتصاد استان برایمان بگوئید؟

تولیدات کشاورزی ۱۷.۳ درصد اشتغال‌زایی استان و ۱۲درصد از مجموع ارزش‌افزوده اقتصاد استان  را به خود اختصاص داده است که در این میان ارزش تولیدات کشاورزی ما در استان بالغ‌بر ۴۶هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود در این میان محصولات زراعی با یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تن، باغی با ۸۵۱هزار تن و شیلات و دامداری با ۲۶۵هزار تن تولید در سال سهم خود را در این تولیدات ایفا می‌کنند.

از سوی دیگر کل اراضی تحت کشت استان ، ۱۹۸هزار هکتار است که از این میزان ۴۹هزار هکتار سطح زیر کشت باغات، ۱۰۰هزار هکتار زمین زراعی و مابقی تحت آیش هستند و درباره گلخانه‌های این استان نیز باید گفت هم اکنون ۸۲هکتار سطح گلخانه‌ای در استان سمنان، ۱۵هزار تن محصول کشاورزی تولید می‌کنند.

*درباره تولیدات دامی و همچنین اقلام تولیدی کشاورزی استان توضیح بدهید؟

درباره تولیدات دامی باید گفت، دراین  استان  ۱۷۰هزار تن شیر، ۵۰هزار تن گوشت مرغ، ۳۰هزار تن گوشت قرمز و ۱۰هزار تن تخم‌مرغ تولید می‌شود که ۷۰درصد از تولیدات طیور استان مازاد است و به خارج از آن صادر می‌شود از سوی دیگر زراعت و باغبانی در استان  و به‌خصوص شرق آن از شاخص‌های بالایی برخوردار است تا جایی که از ۱۲هزار هکتار سطح زیر کشت پسته بارور استان، ۱۳هزار تن پسته خشک و یا ۴۰هزار تن پسته تر تولید می‌شود.

از سوی دیگر سایر اقلام شامل زردآلو با شش هزار هکتار سطح زیر کشت و ۵۳هزار تن تولید که ۲۳هزار تن از آن تنها در شاهرود است، انگور از مجموع ۹۵هزار تن تولید در سال، ۷۷هزار تن متعلق به شاهرود، سیب‌درختی با تولید ۴۱هزار تن که ۲۳هزار تن سهم شاهرود است و همچنین ۳۰۰ تن فلفل در شهرستان میامی است که مجموع تولیدات ما را در استان رقم می‌زند.

در تولیدات دامی رتبه‌ای بهتر از ۲۵ یا ۲۶نداریم چراکه تنها ۲.۵درصد محصولات دامی کشور را تولید می‌کنیم و البته باید در نظر بگیرید که این میزان برای استان ما بد هم نیست چراکه از همین میزان تولید، ۷۰درصد مازاد بر استفاده استان داریم که به پایتخت عرضه می‌شود.

*با وجود این تولیدات چرا سهم صادرات شرق استان  اندک است؟

در ابتدا باید گفت به‌جز مو و کرک بز که در گمرک استان ثبت می‌شود، سایر اقلام به‌خصوص محصولات تولیدی شرق استان در گمرک ثبت نمی‌شوند و به‌صورت غیرمستقیم و توسط صادرکنندگان سایر استان‌ها عرضه می‌شود لذا برای اخذ آمارهای صادرات استان همواره دچار مشکل هستیم چراکه این آمار نمی‌تواند دقیق باشد. از سوی دیگر سازمان جهاد کشاورزی سعی کرده است با گردآوری اطلاعات از خود صادرکنندگان، اطلاعاتی را جمع‌آوری کند.

خوشبختانه تا مهرماه سال گذشته سازمان گمرک کشور، مبدأ و محصول صادراتی را در سامانه درج می‌کرد و از این طریق می‌توانستیم بفهمیم که زردآلوی شاهرود امروز از گمرک استان البرز صادرشده است اما با قطع سامانه گمرکی از داشتن همان اطلاعات نیز محروم شده‌ایم.

اما به‌هرحال با همین اطلاعات در دسترس باید گفت سال گذشته ۱۶میلیون دلار صادرات بخش کشاورزی در استان صورت گرفته است که از این میان دو میلیون و ۳۰۰هزار دلار در بخش زراعی، ۱۲میلیون دلار باغی و ۹۰۰هزار دلار دام و طیور هستند.

* به‌هرحال با وجود مشکلات تهیه آمار، صادرات اقلام تولیدی استان به‌صورت رسمی ثبت‌شده‌اند؟

در آمار سال جاری از مبادلات شش‌ماهه نخست تاکنون ۴۳۰تن پسته دامغان، ۳۶تن محصولات کارخانه لبنی فجر شاهرود، ۱۸۰تن هندوانه، ۴۸۰تن خربزه، ۸۰تن خرما که البته از جنوب کشور وارد و تنها در گرمسار بسته‌بندی می‌شود، ۴۸تن مرغ و پنج‌تن موی و کرک بز صادرشده‌اند.

درباره تولیدات باغی نیز باید گفت، تاکنون آماری از صادرات انگور شاهرود در دسترس نداریم اما در سال گذشته یک هزار و ۵۰۰تن انگور و ۱۹۰تن زردآلو صادرشده است.

*برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی چه اقداماتی در دستور کاردارید؟

برای این مهم جلسات متعددی را با اتاق بازرگانی استان برگزار کرده‌ایم بخشی از مشکل صادرات ما مخصوصاً در شرق استان، نبود صادرکننده است در این راستا نیز باید گفت، امروز اتاق بازرگانی محصولات کشاورزی تولیدی ما مانند انگور را دیده‌اند که به نظر ما باید پای‌کار بیایند همچنین گمرک استان و واحدهای تولیدی باید دست در دست هم اقدامی را صورت بدهند تا بتوانیم توسعه صادرات را شاهد باشیم.

اما جهاد کشاورزی نیز به‌نوبه خود اقداماتی را انجام داده است که دعوت از شرکت‌های سرمایه‌گذار از مرکز برای صادرات پسته یکی از این اقدامات است. خوشبختانه امروز چندین نمونه محصول پسته دامغان در اختیار این شرکت قرارگرفته است و اگر توافقات صورت بگیرد شرکت مذکور برای صادرات پسته اقدام می‌کند همچنین این موضوع درباره انگور نیز صدق می‌کند. انجمن انگور شاهرود با همکاری جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی استان، مراحل اولیه صادرات این محصول به روسیه را انجام داده‌اند.

درباره انگور باید گفت حتی جعبه‌های مشخص برای صادرات انگور نیز طراحی‌شده‌اند و این امر تنها منوط به تائید طرفین است حتی باید گفت مشکل انتقال وجه را نیز از طریق بانک کشاورزی برای صادرات انگور نخواهیم داشت اما دراین‌بین تنها توافق انجمن انگور شاهرود با صادرکنندگان ملاک است.

* برای صادرات سیب‌درختی شاهرود اقدامی شده است؟ درباره کارخانه کنستانتره و بلاتکلیفی آن بفرمایید؟

بله خوشبختانه این امر با توافق اولیه ایران و ترکمنستان درباره محصول سیب شکل گرفت حتی دو نمونه از سیب‌های موجود در شرق استان نیز برای طرف ترکمنستانی فرستاده شد اما اتفاقات خوبی دراین‌بین رخ نداد و این محصول به علت بالا بودن قیمت طرف ایرانی صادر نشد.

در تاریخ چهارم و شانزدهم شهریورماه جاری جلساتی را در این زمینه با مسئولان داشتیم که در این نشست‌ها مشخص شد کارخانه کنستانتره به دلیل بدهی در تملک بانک در آمده است و این تملک باعث شده تا از قانون رفع موانع تولید خارج شود و تسهیلات آن شامل این طرح نشود.

اما در این جلسات مقرر شد تا شرکت سبزکوشان که متقاضی خرید مجموعه توحید است تقاضای خود را اعلام کند اما همان‌طور که استحضار دارید تملک‌های بانک باید طی سه مرحله مزایده عرضه شود و این سه مرحله مزایده باید زمان خود را بگذرانند درنهایت باید گفت شرکت مذکور به بانک پیشنهاد ارائه داده است و ما نیز این موضوع را به اطلاع استان رسانده‌ایم و فعلاً باید منتظر ماند.

*برای سؤال پایانی مشکل صادرات شرق استان کجاست؟

مشکل اصلی صادرات ما این است که تا صادرکننده پای‌کار نمی آید و تا صادرکننده پای کار نیاید نمی‌توانیم مشکلات را رفع کنیم در این زمینه نیز امیدواریم سازمان‌های تابعه مانند گمرک، صنایع معادن و اتاق بازرگانی کمک کنند تا بتوانیم صادرکننده برای محصولات استان جذب کنیم.

پنج شنبه ٠٩ فروردين ١٤٠٣